Eerder gepubliceerd op 11 juli 2005
Een Amerikaanse reisschrijver, Slade Steadman, is schatrijk geworden van het enige boek dat hij heeft geschreven. Dat het zijn enige boek is, daar gaat hij sterk onder gebukt. Om zijn relatie met zijn vriendin Ava af te bouwen en tevens inspiratie op te doen voor het boek dat hem van zijn frustratie af moet helpen, boekt hij een reis naar Ecuador. Daar, in het maagdeljk regenwoud, komt hij door een toeval in aanraking met een verdovend middel, dat onttrokken wordt aan twijgen van een zeldzame plant uit het geslacht Brugmansia, ook wel bekend als Datura.
De drug heeft een dubbele werking: hij doet alles zien in een verblindend licht, en hij maakt de gebruiker gedurende de roes echt blind. Een voordelig soort blindheid dus. Het nieuwe boek, dat pretentieus ‘Het boek der openbaring‘ heet, dicteert Steadman vrijwel zonder haperen aan Ava, met wie hij door dit alles ook nog eens een nieuwe, hartstochtelijk relatie is begonnen. Want het boek gaat, in omgekeerde volgorde, over de seksuele ontwikkeling van de schrijver zelf en in zijn roes beleeft hij die ontwikkeling ook in werkelijkheid, samen met de willig meewerkende Ava.
Steadman merkt ook dat hij tijdens de roes weliswaar blind is, maar de drug zorgt dat hij ‘om hoekjes en in zielen kan kijken’ en dat maakt dat hij niet aan de verleiding kan weerstaan er nogal ijdel mee te pronken op feesten en partijen op het chique badplaatseiland Martha’s Vineyard. Tijdens de roes kan hij gedachten lezen en de toekomst voorspellen en dat steekt hij niet onder stoelen of banken.
Als het boek af is, is ook de voorraad datura vrijwel op, maar Steadman moet tijdens de verkoopcampagne wel blind blijven, zo heeft hij zich nu eenmaal in het openbaar vertoond. Hij neemt echter één dosis te veel: de roes verdwijnt nog wel, maar de blindheid niet, en helaas is dat echte, roetzwarte blindheid die van Steadman een emotioneel en fysiek wrak maakt.
De oplossing is feitelijk een deus ex machina: de man die hem indertijd op het spoor van de drug zette en die hem die ‘diefstal’ verwijt, brengt hem ook op het idee: de indiaanse sjamaan die hem het verblindende licht heeft gegeven, kan hem ook weer laten zien.
Paul Theroux, want Blinding Light is het nieuwste boek van deze romancier-reisschrijver, is zelf vaak beschreven als een minor poet. Hij toont zich in dit boek weer eens de haarscherpe observator en beschrijft ook feilloos de verleiding van de drug, de doodlopende straat waar die Steadman naar binnen leidt. Het is een wat merkwaardig verhaal, met daarin soms elementen waarvan je je afvraagt, wat die daar te zoeken hebben, zoals het parallel verlopende relaas van Bill Clintons affaire met Monica Lewinsky; natuurlijk ook wel een verleiding die eindigt in een doodlopende straat.
Blinding light is lang niet het beste boek van Theroux, die toch op zijn sterkst blijft in zijn reisbeschrijvingen en autobiografische geschriften. Ik moet ook eerlijk zeggen dat ik het boek niet helemaal doorgrond, ik blijf zitten met het idee dat ik het punt mis dat Theroux wil maken. Al had ik zelf voldoende aan Theroux’ elegante taalgebruik en de lucide beschrijving van de geestestoestand van iemand die verschillende vormen van blindheid meemaakt.
Terug naar Santelogie
SanteLOGie -- Boek & Film 